جوکر

“جوکر” قصۀ  شورش خوارشدگان است. این فیلم تکان دهنده از آتشی حرف می زند که فرد تحقیر شده در هنگام عصیان می تواند بیفروزد، بدون ملاحظه تر و خشک را با هم بسوزاند و بین گناهکار و بیگناه فرق نگذارد. اما آتش افروزی جوکر از کجا بر می خیزد؟
در این که در اعتراض های  اجتماعی عده ای آتش بیار معرکه اند و در آتش نفرت و خشونت لجام گسیخته می دمند و ممکن است خواسته و ناخواسته جریان حق طلبی و اعتراض را به بیراهه بکشند، شک نیست. با اینهمه، اصل ماجرا را باید در جای دیگری جستجو کنیم. مشکل در وضعیت تحقیر آمیزی نهفته که افراد بینوا یا کم برخوردار و به حاشیه راندۀ پرشماری را به زانو درمی آورد و سبب می شود که آنان از همزیستی با همنوعانی که ثروت بی حساب و کتاب و مقام و منصب غصب شده را وسیلۀ پرخوری و خودنمائی و فخر فروشی قرار داده اند احساس بیگانگی و بیزاری کنند و سر به طغیان بردارند.
کسانی که این روزها به جوکر می تازند و آن را تشویق کنندۀ آنارشیسم و خشونت و ویرانگری می دانند، عجیب نیست اگر از ارشاد بخواهند جوکر را از شبکه های اینترنتی نمایش فیلم بر چیند تا باعث دردسر اجتماعی تازه ای نشود. اما به نظر می رسد که این هم وطنان دلنگران، فیلم را از آخر آن دیده اند و معلول را چسبیده و علت را رها کرده اند. متأسفانه این همان روشی ست که برخی از سیاستمداران و مسئولان ما پیش گرفته اند و ظاهر را مبنای داوری قرار داده اند.  فیلم را باید از آغاز دید تا متوجه شویم که چرا تحقیر انسان توسط سرمایه و فرهنگ سودجوی وابسته به آن از یک بشرسادۀ بی آزار در نهایت موجودی بیرحم می سازد تا دیگران را هم که وضعیتی شبیه او دارند با خود همسو کند. جوکر از این جهت فیلم بسیار مفید و آموزنده ایست که می تواند درس عبرتی برای همۀ ما از جهت شیوه رفتار با همنوعانمان باشد. جوکر را شایسته است همه ارکان حکومت ببینند تا روشن شود که در حقیقت این فیلمی در زشت شمردن خشونت است و از ریشه ها و زمینه های پدید آمدن آن در شرایطی نابسامان به تلخی سخن می گوید. بی شک هر جامعه ای با فاصلۀ طبقاتی پرنشدنی، نه در آتش هرج و مرج که در آتش تبعیض می سوزد و شکاف طبقاتی فقط در داشتن و نداشتن نیست. آسیب دیدگان با تحقیر جنسیتی، قومی، نژادی و خیلی چیزهای دیگر هم رو به رویند و همدلی و یکپارچگی انسانها در دنیای ما از همین جاست که ضربه می خورد و رنگ می بازد. در آتش نفرت متقابل، هر ملتی دیر یا زود از هم می پاشد.